Prijsherzieningsclausule en voorzorgen op vlak kredietverlening  

Wie zijn geplande bouwwerken of renovatieplannen uitstelt, hopend op mogelijke prijsdalingen in de toekomst, komt waarschijnlijk net duurder uit.

De Vlaamse Confederatie Bouw adviseert daarom contractspartijen in de bouwsector, zoals aannemers, leveranciers en kandidaat-kopers of bouwheren, om te anticiperen op en zich aan te passen aan de gewijzigde maatschappelijke context. Aannemers voorzien bijvoorbeeld best in een prijsherzieningsclausule. Kandidaat-kopers en bouwheren worden dan weer aangeraden hun voorzorgen te nemen op vlak van kredietverlening.

Gratis schatting Contacteer ons

Covid-19 en de oorlog in Oekraïne 

Enerzijds hebben de pandemie en de lockdowns in Europa, en bij uitbreiding de wereld, gevolgen gehad voor de bouwmarkt. De productie van bouwmaterialen werd stilgelegd of drastisch verlaagd, en het aanbod van bouwmaterialen kende daardoor een forse daling.

Langs de andere kant zorgden de lockdowns en strikte reisbeperkingen er ook voor dat heel wat Vlamingen hun vakantie thuis doorbrachten. Dat leidde tot de behoefte om massaal bouw- en renovatieprojecten op te starten. Statbel, de website van het Belgisch statistiekbureau, stelde voor 2020 alleen al een toename van 28,4% vast in de registratie van bouwvergunningen, dit in vergelijking met 2019. Bijgevolg betekent dit ook een stijgende vraag naar bouwmaterialen.

De economische wetmatigheden van vraag en aanbod hebben in de nasleep van de coronacrisis dus onvermijdelijk tot prijsstijgingen geleid.

Vooral bij materialen als hout, staal en isolatiemateriaal zijn die stijgingen ongezien.

Hoewel we stilaan de coronacrisis achter ons laten en de wereld als het ware 'heropstart', werd Europa in februari geconfronteerd met de oorlog in Oekraine. Deze oorlog zorgt opnieuw voor bijkomende druk op de Belgische economie, waardoor de kosten voor ondernemingen stijgen. Dat werd duidelijk uit een bevraging die de Nationale Bank van Belgie (NBB) hield bij verschillende federaties die ondernemingen en zelfstandigen vertegenwoordigen (onder andere Unizo en Voka).

De bouwsector werd in de nasleep van de coronacrisis al geconfronteerd met bevoorradingsproblemen en hoewel de sector vóór de oorlog in Oekraïne ietwat herstel had gerealiseerd, speelde ze dat in maart 2022 opnieuw volledig kwijt. Die nieuwe daling in het aanbod, gecombineerd met de blijvende hoge vraag, doet de kosten van bouwmaterialen opnieuw pieken. Daarnaast zijn ook de bouwondernemingen zelf nog eens onderhevig aan stijgende energie- en transportkosten.

Verder speelt ook het mechanisme van de automatische indexering een rol: de indexering zorgt voor een verhoging van de loonkost, hetgeen ook de prijsstijging mee kan aanzwengelen.

Prijsherzieningsclausule in de verkoop- of aannemingsovereenkomst 

Wie zijn woning dus nu wil bouwen of renoveren, wordt onvermijdelijk geconfronteerd met de stijgende kostprijzen.

Als je als aannemer geen risico wil lopen om tijdens het bouwproces op te draaien voor deze onvoorziene stijgende kosten, voorzie je best een prijsherzieningsclausule in de verkoop- of aannemingsovereenkomst. Ook in het kader van de wet Breyne is zo'n prijsherzieningsclausule mogelijk.

Prijsherzieningsclausule wet Breyne 

De wet Breyne legt, ter bescherming van de koper, strikte modaliteiten op voor die prijsherziening. Zo mag enkel de prijs van het gebouw, niet die van de grond, worden herzien en dat met maximaal 80%. De prijs kan ook enkel herzien worden door twee soorten schommelingen in de kosten:

1. Schommelingen in de lonen en sociale lasten, m.a.w. de loonkosten. Maximaal 50% van de prijs van het gebouw mag door schommelingen in de loonkosten worden herzien.
2. Schommelingen in de prijzen van materialen, grondstoffen en producenten, m.a.w. materiaalkosten.

De aannemer/promotor die ervoor opteert om in een prijsherzieningsclausule te voorzien, moet rekening houden met het feit dat dergelijke prijsherzieningsclausule in elk geval wederkerig werkt. Met andere woorden, zowel prijsstijgingen als prijsdalingen zijn mogelijk. De contractuele uitsluiting van negatieve prijsherzieningen, oftewel een prijsdaling, is wettelijk niet toegestaan.

Alternatief prijsherzieningsclausule 

Wanneer de aannemer of promotor geen prijsherzieningsclausule heeft voorzien, is het wel mogelijk dat het contract een imprevisieclausule bevat. Die clausule maakt het mogelijk om opnieuw te onderhandelen over de prijs en uitvoering van de overeenkomst in het geval van gewijzigde onvoorziene omstandigheden waardoor de uitvoering ervan voor een van de partijen aanzienlijk zwaarder wordt in vergelijking met de economische situatie op het moment van het sluiten van de overeenkomst. Dat recht moet dan wel in de overeenkomst zijn afgesproken.

Het nieuwe verbintenissenrecht, dat in werking treedt op 01 januari 2023, zal in een wettelijke grondslag voorzien zodat partijen dit niet langer contractueel dienen op te nemen, althans voor de overeenkomsten gesloten na de inwerkingtreding ervan. De partijen moeten dergelijke imprevisieclausule dan niet langer contractueel vastleggen.
 

Advies kredietwaardigheid bij prijsherzieningen 

Als kandidaat-koper of bouwheer anticipeer je best óók op een mogelijke verhoging van de prijzen tijdens het bouw- of renovatieproces. Wanneer je alles wil financieren via een (hypothecair) krediet, zal de bank de kredietwaardigheidsanalyse enkel kunnen beoordelen op het ogenblik van de contractsluiting. Elke kandidaat-koper heeft er dus alle belang bij om zich op voorhand een goed beeld te vormen van zijn huidige financiële situatie en zijn toekomstige financiële marge voor het geval er later bijkomende kredietgelden nodig zijn voor de financiering van eventuele prijsstijgingen. Je laat je best adviseren door een bankier om een inschatting te maken van je kredietwaardigheid. Daar spelen tal van factoren een rol in, onder meer krediethistoriek, financiële buffer, zekerheid van de inkomsten, etc.

Heb jij nog vragen over de prijsherzieningsclausule bij het bouwen en renoveren? Ons team staat altijd voor je klaar!

Bekijk het koopaanbod Contacteer ons