Afbraak en heropbouw – de laatste maanden om te genieten van het verlaagd btw-tarief

17 mei | Juridisch

In 2020 besloot de overheid, als ondersteuningsmaatregel voor de bouwsector naar aanleiding van de Coronacrisis, om een tijdelijke BTW vermindering te voorzien voor de levering van “heropgebouwde” nieuwbouwwoningen: nieuwbouwwoningen die gebouwd zijn op sites waar voorheen andere gebouwen stonden. Deze maatregel, die van start ging op 1 januari 2021, werd een aantal keren verlengd, doch zal op 31 december 2024 definitief ten einde lopen. Wie nog wil genieten van dit verlaagd tarief moet dus snel zijn.

Aan deze gunstmaatregel zijn een aantal voorwaarden verbonden, zowel wat de woning zelf, als wat de koper betreft. Bovendien dient gedurende een bepaalde periode aan deze voorwaarden blijvend voldaan te worden.

Hieronder gaan we in op deze voorwaarden, alsook op de overgangsmaatregel die tot het einde van dit jaar van toepassing is.

De toepassingsvoorwaarden van de maatregel :

1)        Er moet een afbraak voorafgaan aan de bouw van de nieuwe woning

Vooraleer de nieuwe woning wordt gebouwd, moet de promotor de reeds bestaande constructies op het perceel afbreken. Dit kan zowel gaan om residentiële gebouwen, als om niet-residentiële gebouwen, zoals bijvoorbeeld opslagplaatsen of een oude fabriek.

2)        Het moet gaan om de eigen woning van de koper

Dit betekent dat de koper de woning zelf moet bewonen en er zijn domicilie vestigen. De koper moet zonder uitstel, en dus zo snel mogelijk na de afwerking van de woning of het verlijden van de akte zijn intrek in de woning nemen.

Dat het om de eigen woning van de koper moet gaan, impliceert ook dat de aankoop gedaan moet worden door een natuurlijke persoon. Een vennootschap-koper zal nooit van het verlaagde tarief kunnen genieten.

3)        Het moet gaan om de enige woning van de koper

Om deze voorwaarde te beoordelen, worden alle gebouwen die geheel of gedeeltelijk gebruikt worden voor bewoning en waar de koper geheel of gedeeltelijk eigenaar van is, in overweging genomen. Dit betekent dat zelfs het hebben van een beperkt aandeel in blote eigendom in de ouderlijke woning, ervoor zorgt dat een koper niet aan 6% zal kunnen aankopen.

Bovendien wordt deze voorwaarde indien je aankoopt met een echtgeno(o)t(e) of wettelijk samenwonende partner beoordeeld in hoofde van het koppel. Indien één van hen dus reeds voor een deeltje eigenaar is van een andere woning, zullen zij de woning volledig aan het normale tarief van 21% btw dienen aan te kopen.

Er zijn hierop twee uitzonderingen:

-            De woningen waar men deels eigenaar van is ingevolge erfenis

-            De woning die de koper bewoonde als eigen woning en waar zijn domicilie was gevestigd, doch die uiterlijk op 31 december van het jaar dat volgt op het jaar van de eerste ingebruikneming van de nieuwe woning is verkocht.

Indien het onroerend goed waar de koper op moment van aankoop dus onder één van deze uitzonderingen valt, zal men wel aan 6% btw kunnen aankopen.

4)        De bewoonbare oppervlakte van de woning mag ten hoogste 200 m² bedragen

Om het voordeel van de maatregel te beperken tot de kleine en middelgrote woningen, mag deze 200 m² niet overschreden worden, ongeacht of het hier gaat om een appartement dan wel een woning.

5)        Aan alle voorwaarden moet gedurende vijf jaar voldaan zijn

Om blijvend van het verlaagd tarief te kunnen genieten, en dus niet geconfronteerd te worden met een gedeeltelijke terugbetaling van het belastingsvoordeel, moet de koper zorgen dat de voormelde voorwaarden gedurende minstens vijf jaar vervuld blijven.

De voorwaarden dienen vervuld te blijven tot 31 december van het vijfde jaar volgend op het jaar van de eerste ingebruikneming.

Indien deze voorwaarden niet vervuld blijven, moet de koper op eigen initiatief een aangifte indienen bij de FOD financiën, om het genoten belastingsvoordeel terug te betalen aan de staat voor het jaar waarin de wijziging zich voordoet en voor de nog te lopen jaren tot beloop van een vijfde per jaar.

Het niet meer voldoen aan de voorwaarden, heeft dus grote financiële gevolgen.

Uiteraard heeft de overheid wel voorzien in een aantal overmachtssituaties, zoals bijvoorbeeld een relatiebreuk, verhuis om professionele redenen en dergelijke.

De overgangsmaatregel

De tijdelijke maatregel loopt op 31 december 2024 op zijn einde. Alle notariële akten die na deze datum worden verleden en alle facturen die na deze datum worden uitgegeven, zullen terug onder het normale tarief van 21% btw vallen.

Bovendien is er een tweede beperking. Zo kan het tarief van 6% enkel nog van toepassing zijn op projecten waar de omgevingsvergunning werd aangevraagd voor 1 juli 2023. Zo werd tegemoetgekomen aan de projecten die reeds in ontwikkeling waren.

Wil je dus nog genieten van een fikse korting op de fiscale kosten van de aankoop van jouw nieuwbouwwoning en kan je voldoen aan voormelde voorwaarden? Dan zijn de komende maanden de cruciale maanden in de zoektocht naar een betaalbare woning. Neem hiervoor zeker een kijkje op onze website en nieuwbouwmagazine om onze nieuwbouwprojecten die aan deze voorwaarden voldoen te ontdekken en in 2024 op de valreep nog van deze fiscale gunstmaatregel te genieten.

Ook interessant